متن و ترجمه ی دعای امام زمان عج
دعای فرج، بهویژه دعای «إلهی عظم البلاء»، پیوندی عمیق میان منتظران و امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) برقرار میکند و تجلی امید، توکل و استغاثه در دوران غیبت است. این دعا با مضامین بلند اعتقادی و اجتماعی، راهی برای تقویت ایمان و آمادگی برای ظهور آن حضرت محسوب میشود.
متن دعای فرج
إِلٰهِی عَظُمَ الْبَلاءُ، وَبَرِحَ الْخَفاءُ، وَانْکَشَفَ الْغِطاءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجاءُ، وَضاقَتِ الْأَرْضُ، وَمُنِعَتِ السَّماءُ، وَأَنْتَ الْمُسْتَعانُ، وَ إِلَیْکَ الْمُشْتَکیٰ، وَعَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَالرَّخاءِ.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أُولِی الْأَمْرِ الَّذِینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ، وَعَرَّفْتَنا بِذَلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلاً قَرِیباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ.
یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ، یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ اکْفِیانِی فَإِنَّکُما کافِیانِ، وَانْصُرانِی فَإِنَّکُما ناصِرانِ.
یَا مَوْلانا یَا صاحِبَ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِینَ.
خدایا گرفتاری بزرگ شد و پوشیده بر ملأ گشت و پرده کنار رفت و امید بریده گشت و زمین تنگ شد و خیرات آسمان دریغ شد و پشتیبان تویی و شکایت تنها به جانب تو است، در سختی و آسانی تنها بر تو اعتماد است،
خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست آن صاحبان فرمانی که اطاعتشان را بر ما فرض نمودی و به این سبب مقامشان را به ما شناساندی، پس به حق ایشان به ما گشایش ده، گشایشی زود و نزدیک همچون چشم بر هم نهادن یا زودتر،
ای محمّد و ای علی، ای علی و ای محمّد، مرا کفایت کنید که تنها شما کفایت کنندگان منید و یاری ام دهید که تنها شما یاری کنندگان من هستید،
ای مولای ما ای صاحب زمان، فریادرس، فریادرس، فریادرس، مرا دریاب، مرا دریاب، مرا دریاب، اکنون، اکنون، اکنون، با شتاب، با شتاب، با شتاب، ای مهربان ترین مهربانان به حق محمّد و خاندان پاک او.
دعای فرج و ارتباط آن با امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف)
در میان ادعیه مرتبط با امام عصر (عجلاللهتعالیفرجهالشریف)، چند دعا بهصورت ویژه با عنوان «دعای فرج» شناخته میشوند. این دعاها از جایگاه والایی در بین شیعیان برخوردارند و در لحظات سختی و انتظار، دستیازی به آنها، نشان امید به ظهور و یاری خداوند است. دو دعای مشهور در این زمینه، یکی «اللهم کن لولیک…» و دیگری «الهی عظم البلاء…» هستند.
دعای «الهی عظم البلاء»
این دعا در کتابهای متعددی از جمله مصباح کفعمی و جمال الأسبوع ذکر شده و بهویژه در مفاتیحالجنان تألیف شیخ عباس قمی مورد توجه قرار گرفته است. درباره این دعا آمده است که امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) آن را به یکی از محبان خود تعلیم فرمودند؛ کسی که در زندان به سر میبرد و با خواندن این دعا نجات یافت.
۱.۱. بخش اول
در ابتدای دعا، به بلای بزرگی که مردم در زمان غیبت دچار آن هستند اشاره میشود. «الهی عظم البلاء و برح الخفاء…» جملهای است که با آن دعا آغاز میگردد و آشفتگی و سنگینی دوران غیبت را ترسیم میکند.
۱.۲. بخش دوم
در این بخش، پس از صلوات بر پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)، به لزوم پیروی از اهل بیت به دلیل جایگاه ویژهشان نزد خداوند اشاره میشود.
۱.۳. بخش سوم
پایانبخش دعا، درخواستی از خداوند برای کفایت امور و یاریرسانی به مؤمنان است؛ به سبب منزلت و حق اهل بیت (ع) بر گردن انسانها.
منابع دعا
این دعا در آثار مختلفی از علما و محدثان شیعه آمده است، از جمله:
جمال الأسبوع
المزار (شهید اول)
مصباح کفعمی
المزار الکبیر
و برخی نسخهها تفاوتهای اندکی در عبارتها دارند.
روایت در «الزام الناصب»
در کتاب الزام الناصب چنین آمده است که شیخ امینالاسلام فضل بن حسن طبرسی، صاحب مجمعالبیان، در کتاب کنوز النجاح نقل میکند: حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) این دعا را به ابوالحسن محمد بن احمد بن ابیلیث آموختند. ابوالحسن از ترس کشته شدن به قبرستان قریش در بغداد پناه برده بود و به برکت این دعا، از مرگ نجات یافت.
تعلیم دعا به ابوالحسن
ابوالحسن در روایت خود چنین میگوید:
همانا حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) به من این دعا را آموزش دادند و فرمودند: «چنین بگو…»
در نسخههای مختلف، متن عربی این دعا همراه با ترجمه فارسی آن آمده است و در مفاتیح الجنان نیز با عنوان دعای فرج در هنگام شدت گرفتاری درج شده است.
نتیجهگیری
دعای فرج در قالبهای مختلف، یکی از راههای ارتباط روحی مؤمنان با امام عصر (عج) است. این دعاها صرفاً وردهایی روزانه نیستند، بلکه حامل معانی عمیق اعتقادی، اجتماعی و معرفتیاند. آنها بیانگر امید، انتظار، توکل به خدا و آمادگی برای یاری امام زمان (عج) هستند. شناختن این دعاها و تأمل در مفاهیم آنها، میتواند ما را در مسیر بندگی، بصیرت دینی و آمادگی برای ظهور آن حضرت یاری کند.